Konkordato Nedir? Borçların Yeniden Yapılandırılması Sürecine Dair Kapsamlı Rehber

Paylaş:

Konkordato Nedir?

Konkordato, mali zorluk yaşayan borçluların alacaklılarıyla anlaşarak borçlarını yeniden yapılandırmalarına olanak tanıyan bir hukuki süreçtir. Mahkeme tarafından onaylanan bu süreç, borçlulara mali durumlarını toparlama fırsatı sunarken, alacaklıların da haklarını korumayı amaçlar. Konkordato ilan eden borçlular belirli bir süre icra takibinden korunur ve bu süre zarfında ödeme planlarını hayata geçirebilirler.

Konkordato Türleri

Borçlarını ödemekte zorlanan şirketler ve bireyler için konkordato, finansal yeniden yapılandırma süreci sunan önemli bir hukuki mekanizmadır. Türkiye’de uygulanan konkordato türleri, borçlunun mali durumuna ve alacaklılarla yaptığı anlaşmaya bağlı olarak değişiklik gösterir. 

Adi Konkordato

Adi konkordato, borçlunun mali sıkıntıya düşmesi halinde alacaklılarıyla belirli bir ödeme planı çerçevesinde anlaşarak borçlarını yeniden yapılandırılmasını sağlayan konkordato türüdür. Borçlu, mahkemeye başvurarak konkordato sürecini başlatır ve sunulan plan, mahkeme tarafından onaylandıktan sonra yürürlüğe girer. Bu süreçte, borçlunun ödeme yükümlülükleri yeniden düzenlenir ve belirlenen vadelerle borçların ödenmesi sağlanır.

İflas İçi Konkordato

İflas içi konkordato, borçlunun iflas sürecine girmeden önce alacaklılarıyla anlaşma sağlayarak borçlarını yeniden yapılandırmasına olanak tanır. Amaç, borçlunun faaliyetlerini sürdürebilmesini sağlamak ve iflasın önüne geçmektir. Mahkemeye sunulan ödeme planı kabul edilirse, borçluya belirli bir süre tanınır ve bu sürede borçlarını yapılandırarak ödeme şansı elde eder.

İflas Dışı Konkordato

İflas dışı konkordato, borçlarını ödemekte güçlük çeken ancak henüz iflas etmemiş borçlular için bir çözüm sunar. Bu süreçte borçlu, alacaklılarıyla anlaşarak borçlarını yeniden yapılandırır ve iflasın önüne geçmek için hukuki bir koruma sürecine girer. Mahkeme gözetiminde yürütülen bu süreç, borçluya ek süre ve ödeme kolaylığı sağlar.

Malvarlığının Terki Suretiyle Konkordato

Bu konkordato türünde borçlu, borçlarını ödeyebilmek için sahip olduğu tüm malvarlığını alacaklılara devreder. Malvarlığının satılması ile elde edilen gelir, borçların ödenmesi için kullanılır. Bu süreçte borçlu, malvarlığını tamamen kaybedebilir, ancak borç yükünden kurtularak yeni bir finansal başlangıç yapma fırsatı elde edebilir.

Konkordato, hem borçlular hem de alacaklılar için dengeli bir çözüm sunarak ekonomik sürdürülebilirliği koruma amacı taşır. Hangi konkordato türünün seçileceği, borçlunun mali durumu ve alacaklıların taleplerine göre değişkenlik gösterir.

Konkordato Hangi Borçları Kapsar?

Konkordato, özellikle ticari faaliyetlerden kaynaklanan borçları kapsayan bir hukuki düzenlemedir. Bu süreç, işletmelerin mali darboğaza girdiğinde alacaklılarıyla anlaşma yaparak borçlarını belirli bir plan dahilinde ödemesine olanak tanır.

Kapsama giren borç türleri şunlardır:

Banka kredileri: İşletmelerin bankalardan çektiği kredi borçları konkordato kapsamına dahil edilir.

Çek ve senetler: Ticari işlemler sırasında düzenlenen çekler ve senetler bu sürece dahildir.

Tedarikçi borçları: Mal ve hizmet alımlarından doğan ticari borçlar konkordatoya dahil edilebilir. Ancak, konkordato bireysel borçları kapsamaz. Örneğin, bireylerin kişisel kredi kartı borçları, ihtiyaç kredileri veya özel borçları bu süreçten yararlanamaz.

Konkordatoya Başvurmanın Şartları

Konkordato talebinde bulunabilmek için bazı yasal şartların sağlanması gerekmektedir. İşte başvurunun temel koşulları:

Mali zorluk içinde olmak

Borçlunun ödeme güçlüğü içinde bulunması ve bunu resmi belgelerle kanıtlaması gerekir. Mahkemeye sunulacak belgeler arasında finansal tablolar, bilanço kayıtları ve mevcut borçların dökümü yer alır.

İyi niyetle hareket etmek

Konkordato sürecine dahil olabilmek için borçlunun dürüst ve iyi niyetli olması önemlidir. Borçlarını ödemek için çaba sarf ettiğini, ancak mevcut koşullar nedeniyle bunu gerçekleştiremediğini göstermelidir.

Ödeme planı sunmak

Konkordato başvurusu sırasında, borçların nasıl ve hangi vadelerde ödeneceğini gösteren ayrıntılı bir ödeme planı hazırlanmalıdır. Bu plan, borçlunun gelir ve gider durumuna uygun şekilde oluşturulmalıdır.

Konkordato Projesi Hazırlama

Borçlunun, alacaklılara hangi şartlar altında ve hangi takvime göre ödeme yapacağını belirten bir konkordato projesi hazırlaması gerekmektedir. Bu proje, borçların tamamen veya kısmen nasıl ödeneceğini içermelidir.

Mali Durumu Gösteren Belgeler

Borçlu, mahkemeye aşağıdaki finansal belgeleri sunmak zorundadır:

• Bilanço

• Gelir tablosu

• Alacaklı listesi

• Borç tutarları

• Varlıklar

• Nakit akışı Bu belgeler, borçlunun mali durumunun detaylı bir şekilde incelenmesini sağlayarak konkordatonun başarıyla tamamlanıp tamamlanamayacağına dair mahkemeye bilgi verir.

Geçici Mühlet Talebi

Borçlu, konkordato başvurusu sırasında mahkemeden genellikle 3 ay süren geçici mühlet talep eder. Bu süre zarfında borçlunun varlıklarına haciz uygulanmaz ve mahkeme, konkordato başvurusunu değerlendirme sürecine girer.

Konkordato Komiseri Atanması

Başvurunun kabul edilmesi durumunda mahkeme, sürecin adil ve şeffaf ilerlemesini sağlamak amacıyla bir konkordato komiseri atar. Komiser, borçlunun mali durumunu denetler, alacaklılarla yapılacak görüşmeleri yönetir ve hazırlanan ödeme planını mahkemeye sunar.

Alacaklılar Kurulu Onayı

Konkordato planı, alacaklılar kuruluna sunulmalı ve alacaklıların en az üçte ikisi tarafından onaylanmalıdır. Eğer yeterli çoğunluk sağlanamazsa konkordato başvurusu reddedilebilir.

Mahkeme Onayı

Alacaklıların onayını alan konkordato planı, son aşamada mahkemeye sunulur. Mahkemenin onayıyla birlikte konkordato süreci resmen başlar.

Konkordato Başvurusu Nasıl Yapılır?

Borçlu, mali durumunu açıklayan belgelerle birlikte Asliye Ticaret Mahkemesi’ne başvuruda bulunur. Mahkeme, borçlunun mali durumunu değerlendirerek konkordato talebini onaylar veya reddeder. Konkordato sürecine ilişkin tüm kararlar Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından verilir. Mahkeme, konkordato planını değerlendirir, alacaklıların haklarını göz önünde bulundurur ve süreci yönetir.

Mahkeme onayından sonra konkordato ilan edilir. Bu ilan, borçlunun mali durumu hakkında alacaklıları bilgilendirmek amacıyla genellikle Ticaret Sicil Gazetesi ve yerel gazetelerde yayımlanır.

Konkordato Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler

Konkordato sürecinin başarılı bir şekilde yürütülmesi, hem borçlu işletmenin mali durumunu iyileştirmesine hem de alacaklılarla etkili bir iletişim süreci yürütmesine bağlıdır. 

Doğru ve Şeffaf Bilgilendirme

Borçlu işletme, mali durumu, borçları ve konkordato sürecine dair alacaklılarına şeffaf bir şekilde bilgi vermelidir. Eksik ya da yanlış bilgi verilmesi, hem yasal süreci riske atabilir hem de alacaklıların güvensizliğine yol açabilir.

Zamanında ve Doğru Şartlarda Başvuru

Konkordato başvurusunun, işletmenin mali zorluklarının geri dönülemez hale gelmeden yapılması önemlidir. Erken başvuru, mahkemenin ve alacaklıların süreci olumlu değerlendirmesine katkı sağlayabilir.

Etkili Müzakere Süreci Yürütmek

Alacaklılarla yapılacak müzakerelerde yapıcı bir yaklaşım benimsenmeli, alacaklıların endişeleri dikkate alınarak uygun çözümler sunulmalıdır.

Mahkeme Sürecine Eksiksiz Hazırlanmak

Mahkemeye sunulacak belgelerin eksiksiz ve yasal mevzuata uygun olarak hazırlanması çok önemlidir. Mali tablolar, borç listeleri ve geri ödeme planları detaylı bir şekilde düzenlenmelidir.

Konkordato Komiseri ile Etkili İletişim

Mahkeme tarafından atanan konkordato komiseri ile yakın işbirliği yapılmalı ve sürecin denetimi konusunda düzenli bilgilendirme sağlanmalıdır.

Uzun Vadeli Planlama ve Finansal Kontrol

Borçların ödeme planının sürekliliği sağlanmalı, gelir ve gider dengesi sürekli olarak izlenmelidir. Beklenmeyen finansal dalgalanmalara karşı önceden hazırlıklı olunmalıdır.

Konkordato İlanı Sonrası Alacaklıların Hakları

Konkordato ilanı sonrası alacaklıların sahip olduğu haklar şunlardır:

Müzakere Hakkı: Konkordato projesi hakkında görüş bildirme hakkı.

Onaylama veya Reddetme Hakkı: Projeyi kabul veya reddetme yetkisi.

Alacak Tahsil Hakkı: Onaylanan plana göre alacaklarını tahsil etme hakkı.

İcra Takibi Hakkı: Belirli koşullar altında borçlunun takibe alınması.

Komiser ile İletişim Hakkı: Konkordato komiseriyle doğrudan iletişime geçme hakkı.

Borçlu İşletmeyi Takip Hakkı: Borçlunun mali durumunu gözlemleme.

Yasal Haklarını Arama Hakkı: Mahkemeye başvurma hakkı.

Alacakların Sıralamasını Talep Etme Hakkı: Borç sıralamasının düzenlenmesini isteme hakkı.

Konkordato İlan Eden Firmalar ve Sektör Dağılımları

Son dönemlerde konkordato ilan eden firmalar genellikle şu sektörlerde yoğunlaşmaktadır:

İnşaat Sektörü: Artan maliyetler ve ekonomik dalgalanmalar nedeniyle en çok konkordato ilanı bu sektörde görülmektedir.

Tekstil ve Moda Sektörü: Yoğun rekabet, dalgalanan pazar koşulları ve tüketici alışkanlıklarındaki değişimler nedeniyle ikinci sırada yer almaktadır.

Akaryakıt Sektörü: Piyasa dalgalanmaları ve yüksek maliyetler nedeniyle mali sorunlarla karşı karşıya kalan firmalar bu yolu tercih etmektedir.

Gıda Sektörü: Tedarik zinciri sorunları ve artan maliyetler nedeniyle konkordato ilan eden bir diğer sektördür.

Turizm ve Otelcilik: Pandemi ve ekonomik belirsizlikler nedeniyle sıkça konkordato ilan edilen bir sektördür. Bu sektörlerde faaliyet gösteren firmalar, konkordato sürecine dair yasal ve mali planlamalarını dikkatle yapmalıdır.

Sonuç

Konkordato, borçlarını ödemekte zorlanan bireyler ve işletmeler için önemli bir mali yeniden yapılandırma sürecidir. Doğru şekilde uygulandığında, borçlulara finansal durumlarını düzeltme ve faaliyetlerini sürdürebilme imkanı tanırken, alacaklıların haklarını da koruma altına alır. Ancak sürecin başarılı olabilmesi için borçluların şeffaf ve iyi niyetli hareket etmeleri, doğru bir ödeme planı sunmaları ve mahkeme süreçlerine eksiksiz hazırlanmış olmaları büyük önem taşır. Özellikle finansal sıkıntıya düşen işletmeler için erken başvuru, konkordatonun olumlu sonuçlanma ihtimalini artıran en önemli faktörlerden biridir.