Persona Nedir?

Paylaş:

Dijital dünyada başarılı olmanın en önemli yollarından biri, hedef kitleni çok iyi tanımaktır.Ürün veya hizmetini kimin için sunduğunu bilmezsen, doğru pazarlama stratejisi oluşturmak da mümkün olmaz. İşte bu noktada persona devreye girer.

Persona Nedir?

Persona, kısaca ideal müşterinin temsili bir portresidir. Gerçek verilere ve gözlemlere dayanarak oluşturulur. Yani persona, hayal ürünü bir kişi değildir. Tam tersine, markanın hedeflediği müşteri kitlesini yansıtan, veri destekli bir “örnek müşteri profili”dir.

Persona, bir işletmenin müşterisini anlaması, davranışlarını çözümlemesi ve buna göre strateji geliştirmesi için oluşturulur. Bir başka deyişle, “Kime hitap ediyorum?” sorusunun en net cevabıdır.

Persona Neden Önemlidir?

Bir işletme olarak hedef kitleni tanımak, sadece satış yapmakla ilgili değildir. Doğru kişiye, doğru zamanda, doğru mesajla ulaşmak demektir. Bu da iletişimini, reklamlarını, ürün geliştirme sürecini ve hatta müşteri ilişkilerini doğrudan etkiler.

Persona çalışması yapmayan markalar genellikle şu hataları yapar:

• Ürününü herkese anlatmaya çalışır.

• Reklam bütçesini yanlış kitleye harcar.

• İçerikleri hedef kitlenin ilgisini çekmez.

• Satış sonrası iletişimde yanlış ton kullanır.

Buna karşılık, personası net olan markalar şunları yapabilir:

• Gerçek müşteri ihtiyaçlarını önceden öngörür.

• Reklamlarda daha doğru hedefleme yapar.

• Web sitesi, sosyal medya ve kampanyalarda tutarlı bir dil kullanır.

• Müşteri memnuniyetini artırır.

Persona Nasıl Oluşturulur?

Persona oluşturmak, birkaç tahmine dayanarak yapılacak bir iş değildir. Bu süreçte hem veri analizi hem de müşteri gözlemi gerekir. 

1. Verileri Topla

İlk olarak elindeki müşteri verilerini incelemelisin.
Bu veriler, hem sayısal hem de niteliksel olabilir:

• Satış kayıtları

• Web sitesi trafiği

• Sosyal medya analizleri

• Müşteri anketleri

• Destek talepleri

• Kullanıcı yorumları

Bu bilgiler sana mevcut müşterilerinin kim olduğunu, hangi yaş aralığında olduklarını, hangi şehirlerde yaşadıklarını, hangi ürünleri tercih ettiklerini gösterecektir.

2. Müşteri Gruplarını Ayır

Topladığın verilerden sonra, benzer davranış ve özellik gösteren kişileri gruplara ayır.
Örneğin:

• Teknolojiye meraklı küçük işletme sahipleri

• Mağazasını dijitalleştirmek isteyen perakendeciler

• Online satışa yeni başlayan girişimciler

Her grup, aslında potansiyel bir “persona” olabilir.

3. Her Grupla İlgili Derin Bilgiler Ekle

Artık sadece kim olduklarını değil, neden senin ürününe ihtiyaç duyduklarını anlaman gerekir.
Bunun için şu sorulara yanıt arayabilirsin:

• Bu kişi hangi problemi çözmek istiyor?

• En çok hangi konuda zorlanıyor?

• Ürünü seçerken nelere dikkat ediyor?

• Hangi kanallardan bilgi alıyor?

• Hangi tür içerikleri tüketiyor?

• Satın alma kararını etkileyen faktörler neler?

Bu sorulara verilen yanıtlar, persona profilinin kalbini oluşturur.

4. Persona Profili Yaz

Artık elinde yeterli bilgi var. Şimdi bu bilgileri bir profil haline getirme zamanı.

Her persona genellikle şu bilgileri içerir:

• İsim (temsili bir ad)

• Yaş ve meslek

• Eğitim ve gelir durumu

• Hedefleri ve motivasyonları

• Karşılaştığı zorluklar

• Satın alma davranışları

• İletişim tercihleri

Böylece persona, hem görsel hem de yazılı olarak canlı bir karaktere dönüşür.

Persona Türleri

Her işletmenin birden fazla hedef kitlesi olabilir. Bu nedenle, genellikle birden fazla persona oluşturulur. İşte en sık kullanılan persona türleri:

Alıcı Personası (Buyer Persona)

Ürün veya hizmeti satın alan kişiyi temsil eder. Pazarlama ve satış stratejilerinde en çok bu persona kullanılır.

Kullanıcı Personası (User Persona)

Ürünü satın alan değil, kullanan kişiyi temsil eder. Örneğin, Bayiloji’yi satın alan şirket sahibi olabilir ama kullanan kişi muhasebe yetkilisidir.

Olumsuz Persona (Negative Persona)

Markanın hedef kitlesi olmayan kişiyi temsil eder. Yani pazarlama çalışmalarının dışında tutulması gereken kişilerdir. Bu sayede reklam bütçesi boşa gitmez.

Persona Oluştururken Yapılan Yaygın Hatalar

Persona oluşturmak basit görünse de birçok marka bu aşamada hata yapar.
İşte dikkat edilmesi gereken bazı noktalar:

• Tahminlere dayalı persona hazırlamak: Gerçek veriye değil, sezgilere dayalı persona işe yaramaz.

• Tek bir persona ile yetinmek: Farklı ürün veya hizmet grupların varsa birden fazla persona gerekir.

• Personayı güncellememek: Zamanla müşteri davranışları değişir. Persona da güncellenmelidir.

• Gerçek kişilere çok fazla benzetmek: Persona, temsili bir modeldir. Gerçek bir kişinin birebir kopyası olmamalıdır.

• Veriyi analiz etmeden tasarım yapmak: Görseli güzel ama içeriği zayıf bir persona, stratejik fayda sağlamaz.

Persona Verileri Nereden Elde Edilir?

Persona oluştururken kullanabileceğin birçok veri kaynağı vardır.
İşte en faydalı olanlardan bazıları:

• Google Analytics: Web sitene kimlerin geldiğini, hangi sayfaları gezdiğini gösterir.

• Sosyal medya istatistikleri: Takipçilerinin demografik yapısını analiz eder.

• CRM sistemleri: Müşteri geçmişi, satın alma sıklığı gibi detayları sunar.

• Müşteri geri bildirimleri: Kullanıcıların neden memnun ya da memnuniyetsiz olduğunu gösterir.

• Satış ekibi gözlemleri: Müşteriyle doğrudan iletişimde olan çalışanların gözlemleri çok değerlidir.

Bu kaynaklar, müşteri davranışlarını anlamanı ve doğru persona oluşturmanı kolaylaştırır.

Persona, Bayiloji Gibi İşletmeler İçin Neden Önemli?

Bayiloji, işletmelerin bayi, cari ve stok süreçlerini dijital ortamda yönetmelerini sağlar. Bu tür yazılımlar, çok farklı sektörlere hizmet verebilir. Ama her sektörün, hatta her işletme tipinin ihtiyaçları farklıdır. Bu farkı anlamanın en etkili yolu da persona çalışmasıdır.

Bayiloji ekibi, doğru persona çalışmalarıyla:

• Ürününü farklı sektörlere göre optimize edebilir,

• Hedef kitleye özel kampanyalar hazırlayabilir,

• Web sitesinde ve sosyal medyada doğru dil kullanabilir,

• Bayilerin yaşadığı problemleri önceden öngörebilir.

Örneğin perde sektörüne yönelik bir kullanıcı, sade arayüz ve stok kolaylığı isterken; büyük toptancı firmalar entegrasyon, çoklu kullanıcı desteği ve raporlama gibi özelliklere önem verir. İşte bu farkları bilmek, markanın başarısını belirler.

Persona Güncel Kalmalı

Bir persona oluşturmakla iş bitmez. Müşteri davranışları, teknoloji ve pazar koşulları zamanla değişir. Bu nedenle persona dosyalarının yılda en az bir kez gözden geçirilmesi gerekir. Yeni müşteri verileri geldikçe güncellemeler yapılmalı, değişen trendler takip edilmelidir. Böylece marka her zaman hedef kitlesine “yakın” kalır.

Sonuç

Persona oluşturmak, sadece bir pazarlama aracı değil; bir işletmenin bütün stratejilerini şekillendiren bir rehberdir. Kimi zaman hangi kampanyayı yapacağını, kimi zaman da ürününe hangi özelliği ekleyeceğini bu bilgiler belirler.